Świadczenie wspierające, wybory, problem z przedłużaniem ważności orzeczeń, program samochodowych PFRON, protest w Sejmie w sprawie podniesienia renty socjalnej – zeszły, 20. już rok działania naszego portalu obfitował w ważne dla naszych czytelników wydarzenia. Przeczytajcie krótkie podsumowanie spraw, którymi żył nasz portal w 2023 roku.
Świadczenie wspierające
Protesty w sprawie umożliwienia opiekunom pobierającym świadczenie pielęgnacyjne pracę zarobkową sprawiły, że temat zmian sytemu wsparcia wyszedł poza krąg samych zainteresowanych i przez wiele tygodni był przedmiotem publicznej debaty. Ze strony ówczesnego rządu padły zapowiedzi wprowadzania zmian prawnych, które wprowadzą w życie postulaty protestujących. W marcu odbyła się konferencja prasowa z udziałem protestujących i strony rządowej, podczas której zapowiedziano ustawę, która da możliwość łączenia pracy zarobkowej z pobieraniem świadczenia pielęgnacyjnego. To wtedy po raz pierwszy padła zapowiedź stworzenia nowego świadczenia. Jeszcze w tym samym miesiącu powstał projekt wprowadzającej ją ustawy. Projekt wzbudził szereg kontrowersji i obaw ze strony środowiska, które wyraźnie podzieliło się w ocenie rządowego pomysłu. Zdecydowanie najwięcej emocji wzbudził pomysł stworzenia skali oceny potrzeby wsparcia, na podstawie której przyznawane ma być świadczenie wspierające. O szczegółach dotyczących rządowych propozycji opowiedział nam w wywiadzie ówczesny Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych Paweł Wdówik. W toku prac nad ustawą została ona w wyraźny sposób zmieniona. Według nowego jej kształtu świadczenie pielęgnacyjne ma przysługiwać opiekunom tylko do momentu osiągnięcia pełnoletniości przez osobę z niepełnosprawnością, gdy będzie ona mogła pobierać świadczenie wspierające. Ostatecznie ustawa została podpisana przez prezydenta Andrzeja Dudę w lipcu. W listopadzie zostało opublikowane rozporządzenie, które określa zasady oceniania potrzeby wsparcia, na podstawie której przyznawane będzie świadczenie wspierające. Pod koniec grudnia nowa już Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej poinformowała, że w budżecie na rok 2024 na świadczenie wspierające zabezpieczono 3,9 miliarda złotych.
Problemy z orzeczeniami
Rok 2023 to rok zniesienia stanu zagrożenia epidemicznego. W związku z tym pojawiło się wiele pytań dotyczących tego, co będzie z orzeczeniami o niepełnosprawności, które były przedłużane podczas stanu epidemii i stanu zagrożenia epidemicznego. By pomóc naszym czytelnikom odnaleźć się w nowych przepisach, przygotowaliśmy razem z mec. Michałem Urbanem poradnik dotyczący ważności orzeczeń. Zgodnie z obawami wielu ekspertów, ale też naszych czytelników efektem nowych przepisów były tzw. zatory orzecznicze i groźba utraty prawa do świadczeń przez osoby, które nie zdążą w porę uzyskać nowego orzeczenia. By uniknąć tak dramatycznych sytuacji, już po wyborach przygotowano ustawę o szczególnych rozwiązaniach w celu zachowania ważności niektórych orzeczeń o niepełnosprawności oraz orzeczeń o stopniu niepełnosprawności, którą ekspresowo przyjął Sejm i Senat i jeszcze przed końcem roku podpisał prezydent. Ustawa przedłuża ważność orzeczeń do 30 września 2024 roku. Jej powstanie zostało zainspirowane przez przedstawicieli organizacji pozarządowych i ruchów społecznych, którzy od wielu tygodni zabiegali o rozwiązanie problemu wydłużających się kolejek do komisji orzeczniczych i alarmowali, że brak szybkich działań może zakończyć się utratą przez wiele osób środków do życia.
Protest w Sejmie
6 marca podczas konferencji prasowej posłanka Iwona Hartwich poinformowała o wznowieniu protestu osób z niepełnosprawnościami oraz ich rodziców i opiekunów, który został zawieszony wiosną 2018 roku. Głównym postulatem uczestników odwieszonego protestu było przyjęcie projektu ustawy zrównującej rentę socjalną z pensją minimalną. Protest trwał do 24 marca. Później odbyły się jeszcze dwa organizowane przez posłankę Hartwich protesty w tej sprawie w kwietniu i w lipcu.
Program samochodowy PFRON
Po wielu latach oczekiwań uruchomiony został nowy program dofinansowania zakupu dostosowanego auta. Od 1 marca można było składać wnioski o przyznanie dofinansowania w ramach programu PFRON „Samodzielność-Aktywność-Mobilność!”. Skorzystać mogą z niego osoby z niepełnosprawnością, które nie mogą poruszać się bez użycia wózka. Ogromne zainteresowanie programem sprawiło, że już w sierpniu ruszy kolejny nabór wniosków. Podjęto też decyzję, że program ma stać się programem bezterminowym. Według danych Funduszu przedstawionych przez Fundusz w październiku do końca 2023 z programu miało skorzystać blisko 3,5 tys. osób. Na jego realizację w roku 2024 zaplanowano 300 milionów. O tym i innych działaniach PFRON mówił w udzielonym na początku roku wywiadzie prezes Krzysztof Michalkiewicz.
Wybory
Rok 2023, a zwłaszcza jego ostatni kwartał upłynął pod znakiem wyborów parlamentarnych. Poprzedziła je inicjatywa Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczących dostępności wyborów dla osób z niepełnosprawnościami. 6 czerwca br. w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich został podpisany apel w sprawie dostępności wyborów dla osób z niepełnosprawnościami. Było to pokłosie debaty, która odbyła się 29 marca br. pod nazwą „Wybory dostępne dla wszystkich? . O wyzwaniach związanych z dostępnością wyborów mówiła w wywiadzie Monika Wiszyńska-Rakowska, Pełnomocniczka Rzecznika Praw Obywatelskich do spraw osób z niepełnosprawnościami. Tradycyjnie już przygotowaliśmy wyborami poradnik dotyczący udogodnień dla wyborców z niepełnosprawnością i seniorów i podsumowanie wyborów pod kątem sytuacji osób z niepełnosprawnościami. Przed głosowaniem przeprowadziliśmy wywiady z kandydatami z niepełnosprawnością: Janem Filipem Libickim, Bartoszem Tarnowskim, Pawłem Wdówikiem, Mateuszem Majkutem, Łukaszem Krasoniem, Arturem Świerczem, Agnieszką Filipkowską, Adrianem Glinką, Łukaszem Garczewskim i Marcinem Włodarczykiem.
Finalnie w parlamencie zasiadł tylko jeden z nich – weteran polskiej polityki senator Libicki, za to startujący z warszawskiej listy Trzeciej drogi Łukasz Krasoń został Pełnomocnikiem Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych. Wybory i zmiana rządu przyniosły też zmianę na stanowisku Rzecznika Praw Dziecka, które objęła Monika Horna-Cieślak. Nowa Rzeczniczka jako pierwsza powołała swojego Społecznego Zastępcę. Został nim samorzecznik z autyzmem Jan Gawroński, pierwszy zdobywca tytułu "Młody Człowiek bez barier".
Komfortki, ustawa o asystencji i wypożyczalnia sprzętu
To oczywiście niejedyne ważne wydarzenia i procesy, które miały miejsce w 2023 roku. Bez wątpienia jednym z najważniejszych było opublikowanie projektu ustawy o asystencji osobistej. Wyczekiwany od lat projekt, który przygotowała Kancelaria Prezydenta, spotkał się jednak z bardzo wyraźną krytyką. Ważną zmianą było też przyjęcie w październiku zmiany przepisów w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Za sprawą tych zmian w nowych budynkach użyteczności publicznej będą powstawać pomieszczenia dostosowane i przeznaczone do przewijania dorosłych osób ze szczególnymi potrzebami, czyli komfortki. Ogromne emocje wzbudziło też uruchomienie Wypożyczalni technologii wspomagających.
Byliśmy na bieżąco
Redakcja naszego portalu na bieżąco śledziła najważniejsze dla środowiska wydarzenia. Jak co roku byliśmy na Kongresie Osób z Niepełnosprawnościami. Uczestniczyliśmy w debacie nad wystawą „Głusza” w Muzeum Śląskim. Uczestniczyliśmy też w Festiwalu „Integracja Ty i Ja” i relacjonowlaiśmy odbywające się pod Pałacem Prezydenckim protesty. Nie mogło nas zabraknąć w Sejmie i Senacie podczas dyskusji nad zmianami ważnymi dla środowiska osób z niepełnosprawnościami.
Co w integracji?
Na naszym portalu można było też oczywiście znaleźć relację z wydarzeń i akcji organizowanych i współorganizowanych przez Integrację: Gali konkursów „Człowiek bez barier” i Lider Dostępności, Wielkiej Gali Integracji, Forum dostępności, Dniu Integracji w Metrze, akcji „Polityk bez myszy”, ale też podczas przyznawania Certyfikatów „Obiekt bez barier” i nagrody „Wzór roku Integracji” i Nagrody Specjalnej im. Piotra Pawłowskiego w konkursie „Dla Dobra Wspólnego".
Wywiady
Nie zabrakło też wywiadów z wybitnymi ekspertami ze świata polityki, kultury, nauki i z aktywistami zajmującymi się prawami człowieka.
Wśród naszych rozmówców byli m.in.
- Sven Bölte, profesor nauk psychiatrycznych na Karolinska Institutet
- Sara Minkara, Specjalna Doradczyni Prezydenta Stanów Zjednoczony ds. Międzynarodowych Praw Osób z Niepełnosprawnościami
- Aktor Tomasz Sapryk
- Daniel B. Fischer, psychiatra sam będący osobą z doświadczeniem kryzysu zdrowia psychicznego, promotorem humanistycznego podejścia do psychiatrii
.jpg)
